1652 Voor de gewone jaartelling.
Jaakov was de derde en laatste van de aartsvaders. Jaacov woonde in het land Kanaän, Charan en Egypte. In tegenstelling tot Abraham en Jitschak bleef de hele familie van Jaacov rechtvaardig – zijn 12 zonen werden de 12 stammen van Israël.
Hij werd Jaakov genoemd, “iemand die bij de hielen neemt”. Toen hij opgroeide, was Esav, zijn tweelingbroer, sluw en een felle jager een ‘man van het veld’. Jaacov was recht door zee en onschuldig, een student.
Esav stelde zijn vader allerlei religieuze vragen, waardoor hij de indruk kreeg dat hij een goed mens was. Jitschak was overtuigd van zijn goedheid, maar Rivka doorzag het en hield meer van Jaakov.
Abraham stierf toen Jaakov en Esav 15 jaar oud waren. Jaakov was rode linzensoep aan het koken voor zijn rouwende vader toen zijn broer Esav arriveerde. Esav had enorme honger – de midrasj (vertelling) legt uit dat hij vlak daarvoor zijn eerste moord had gepleegd. Esav eiste dat Jaakov hem de soep zou voeren.
Jaakov stond erop dat Esav hem de rechten van de eerstgeborene zou verkopen in ruil voor de soep. Esav stemde daar graag mee in.
De zegening
Jitschak werd oud, hij was net 123 geworden, zijn gezichtsvermogen ging achteruit en hij voelde dat hij gauw zou sterven. Jitschak riep Esav en zei dat hij een dier moest gaan vangen en een goede maaltijd klaarmaakte. Daarna zou Esav de zegen van Jitschak ontvangen. Rivka hoorde wat er aan de hand was, ze riep snel Jaakov en liet hem vermommen als Esav en zijn vader bezoeken om de zegeningen te krijgen voordat Esav zou arriveren. Toen Esav van de jacht terugkwam ontdekte hij wat er was gebeurd dat Jaakov de zegen van hem had gestolen.
Jitschak verklaarde dat het bedrog van Jaakov goddelijk geïnspireerd was en dat er niets meer aan gedaan kon worden maar gaf Esav een anderen zegen. Esav was woedend en besloot Jaakov te vermoorden zodra hij de kans zou krijgen.
Jitschak en Rivka zeiden aan Jaakov om naar haar broer Lavan te reizen naar Charan (het huidige Syrië) om daar een vrouw te zoeken en te wachten tot Esav’s woede was bekoeld.
De hemelse ladder
Jaakov vertrok helemaal alleen naar Charan. Hij rustte een nacht in een veld en plaatste 12 stenen rond zijn hoofd ter bescherming. Jaakov droomde van een ladder die zich uitstrekte van de grond tot aan de hemel, met engelen die omhoog en omlaag gingen. Terwijl hij toekeek deed G’d hem drie beloftes:
– Het land Kanaän zou aan de nakomelingen van Jaakov worden gegeven.
– Jaakovs nakomelingen zouden wijdverspreid en talrijk zijn en een bron van zegen voor de hele wereld.
– G’d zou Jaakov bijstaan en bewaken
G’d’s belofte aan Avraham dat zijn kinderen het uitverkoren volk zouden worden, zou ook door Jaakov vervuld worden. Toen Jaakov wakker werd waren de 12 stenen rond zijn hoofd versmolten tot één. Hij nam de steen, goot er olie over als een offer aan G’d, hij noemde de plek Beth E-l, “Huis van G’d”. Dit veld is de toekomstige locatie van de Tempelberg in Jeruzalem.
Rachel en Lea
Toen Jaacov voor het eerst in Charan aankwam ontmoette hij zijn nicht Rachel, de dochter van Lavan (de andere was Lea) bij de bron met de kudden van haar vader. Lavan stemde ermee in om Jaakov een maand onderdak te bieden in ruil voor het hoeden van zijn kudde.
Jaakov wilde met Rachel trouwen, maar Lavan bedroog hem door Rachel te verwisselen voor haar oudere zus Lea. ‘S morgens toen de waarheid bekend werd rechtvaardigde Lavan zijn actie door te zeggen dat het in zijn land ongehoord was om een jongere dochter eerder te geven dan de oudste. Hij stemde ermee in om Rachel ook uit te huwelijken als Jaakov nog zeven jaar zou werken.
De kinderen van Lea: Ruben, Shimon, Levi en Jehoeda Jissachar, Zwoeloen en Dina. Jaacov trouwde Bilha en die baarde Dan en Naftali. Vervolgens trouwde Zilpa met Jaacov en zij baarde Gad en Asher. Rachel baarde Joseef en Benjamin.
Prijs
Nadat Joseef was geboren, besloot Jaakov terug te keren naar zijn ouders. Lavan aarzelde om hem te laten gaan omdat G’d zijn kudde had gezegend vanwege Jaacov. Lavan vroeg wat hij Jaakov kon betalen. Jaakov wilde alle gevlekte, gespikkelde geiten en schapen van Lavans kudde. Jaacov plaatste takken van populier, hazelaar en kastanjebomen in de drinkplaatsen van de dieren.
Lavan merkte dat Jaakov het grootste deel van hun kudde nam. Toen begon Lavans vriendelijke houding ten opzichte van Jaakov te veranderen.
Voordat ze vertrokken stal Rachel de terafim die als huishoudelijke afgoden werden beschouwd, uit het huis van Lavan. Lavan achtervolgde Jaakov zeven dagen lang. De nacht voordat hij hem inhaalde, verscheen G’d aan Lavan in een droom en waarschuwde hem om niets goeds of slechts tegen Jaakov te zeggen. Lavan wilde zijn gestolen terafim terug. Jaacov wist niets van Rachels diefstal en zei tegen Lavan dat degene die ze had gestolen, moest sterven en ging opzij staan om hem te laten zoeken. Toen Lavan de tent van Rachel bereikte verborg ze de terafim door erop te gaan zitten en zei dat ze niet kon opstaan omdat ze zich niet goed voelde.
Lavan keerde terug naar zijn huis en Jaacov vervolgde zijn weg.
Jaakov stuurde boodschappers vooruit naar zijn broer Esav. Ze keerden terug met het nieuws dat Esav Jaakov tegemoet zou komen met een leger van 400 man. Jaakov bereidde zich voor op de ontmoeting. Hij bad tot G’d en zond toen een eerbetoon van kleinvee en rundvee voor Esav uit: ‘Een geschenk voor mijn heer Esav van uw dienaar Jaakov.’
Tijdens de reis terug naar Kanaän worstelt Jaakov met de engel.
Zij worstelden tot het aanbreken van de dag. Toen de engel zag dat hij Jaakov niet overwon, raakte hij de pees van zijn dij aan en als resultaat werd Jaakov mank.
Jaakov zijn naam werd toen Israel
Shechem
De heerser van Shechem heette Chamor, en zijn favoriete zoon heette ook Shechem. Dina werd door de zoon van Shechem ontvoerd en wilde met haar trouwen. De zonen van Jaacov waren woedend over wat er was gebeurd. Ze bedachten een sluw plan. Ze vertelden Chamor en zijn zoon dat ze vereerd zouden zijn als de prins met Dina zou trouwen. Er was één voorwaarde: de inheemse Shechemieten moesten zichzelf besnijden. Op de derde dag na de besnijdenis pakten Shimon en Levi hun zwaarden en vielen de stad aan en doodden alle volwassen mannen in de stad en redden hun zuster. Hoewel Jaacov de acties van zijn zonen begreep, was hij het niet eens met wat ze hadden gedaan en berispte hij hen.
Rachel stierf tijdens de geboorte van Benjamin.
Jaacov bouwde een graf voor zijn geliefde vrouw aan de kant van de weg. Hij bracht haar niet naar het familiegraf in Hebron, omdat hij profetisch zag dat de Joden in de toekomst door het Babylonische rijk zouden worden verbannen en langs haar graf zouden kunnen gaan om te bidden.
Joseef en zijn broers.
Joseef was slim en rechtsvaardig, Jaacov hield enorm veel van hem en heeft kleurig kleed voor hem gemaakt. De broers werden jaloers op Joseef. Toen Joseef in zijn late tienerjaren was, droomde hij over de zon, de maan en de sterren, en de tarweschoven van zijn broers die voor hem bogen. Joseef vertelde de dromen aan zijn broers en de haat groeide. Op een dag vroeg Jaacov aan Joseef om te controleren of zijn broers die de kuddes hoedden in orde waren. Vervolgens verkochten de broers Joseef aan een nabijgelegen handelskaravaan die op weg was naar Egypte.
De broers zeiden aan Jaacov dat Joseef was gedood door een wild dier. Jaacov rouwde 22 jaar om zijn zoon.
Joseefs werd slaaf in een Egyptisch ministerieel huishouden en gevangene in farao’s kerkers onder valse beschuldigingen. Joseef intepreteerde Farao’s dromen als een voorbode van zeven jaren van overvloed, gevolgd door zeven jaren van hongersnood. Farao was zo onder de indruk van Joseef en zijn geloof in G’d dat hij Joseef benoemde tot onderkoning van Egypte. Joseef gebruikte vervolgens de jaren van overvloed om zich voor te bereiden op de komende hongersnood.
Egypte
De jaren van overvloed eindigden en de hongersnood begon. Wanhopige mensen uit de hele omgeving reisden naar Egypte om voedsel te kopen. Uiteindelijk stuurde Jaacov 10 zonen naar Egypte om voedsel te kopen. Bij aankomst in Egypte werden de broers naar de onderkoning Joseef gebracht. Hij herkende hen, maar zij herkenden hem niet. Hij ging verder met het testen van hun vastberadenheid en broederschap om te zien of ze zijn jongere broer Benjamin haatten zoals ze hem hadden gehaat en of ze spijt hadden van hun daden.
De oprechte spijt van zijn broers was duidelijk. Joseef openbaarde zich aan hen, stuurde geschenken terug naar Jaacov en verzocht Jaacov om zo snel mogelijk naar Egypte te komen. Jaacov, zijn zonen en hun gezinnen 67 personen kwamen in Egypte aan. Met Joseef en zijn eigen twee zonen, Manasse en Efraïm, waren ze in totaal 70 mensen. Deze 70 mensen zijn de voorouders van het Joodse volk.
Jaakov’s laatste 17 jaar
Jaacov woonde zijn laatste 17 jaar in Egypte.
De rabbijnen beschrijven deze tijd als de beste periode van Jaacovs leven.
Ze zorgden voor hem en omringd door zijn hele familie, eindelijk in vrede. Al zijn kinderen bleven trouw aan het geloof. Ook Joseef die leefde in het hart van de Egyptische cultuur.
Voordat Jaakov stierf, liet hij Joseef zweren hem te begraven in de Grot van Machpela in Hebron, de plaats waar Abraham, Sara, Jitschak en Rivka allemaal begraven waren, en waar Jaacov zelf zijn vrouw Lea had begraven. Jaakov verzamelde zijn 12 zonen en sprak hen toe met zijn laatste woorden van zegen, advies en profetie. Hij ging liggen en stierf. Joseef liet zijn artsen Jaakov balsemen, een proces van 40 dagen; Het hele land rouwde toen nog 30 dagen om de dood van Jaakov. Na de rouwperiode droegen Joseef en zijn broers samen met Egyptische ministers, hovelingen en een erewacht Jaacovs kist naar het land Kanaän, waar ze hem begroeven in de Grot van Machpela in Hebron.