Het programma van Jom Kipoer – Grote Verzoendag

Jom Kippoer = Grote Verzoendag. Dit is de dag dat wij dichtst bij G-d zijn verbonden en met de essentie van onze ziel. Het is de heiligste dag van het jaar. De dag dat de Joden samenkomen om te bidden en een eenheid vormen.

Hierbij de orde van de dag en de orde van de synagogedienst: IN HET KORT

Jom Kipoer – kaarsen aansteken

Je krijgt  niet te eten tijdens Jom Kipoer maar we dekken de tafel met een mooi tafelkleed en steken kaarsen aan bij het begin van de heilige dag. Er worden twee zegeningen uitgesproken over de kaarsen: een voor de kaarsen, en de andere, de Shehechejanoe-zegen, danken wij  G’d dat Hij ons in staat heeft gesteld deze mijlpaal te bereiken.

Pre-Jom Kipoer zegeningen

Er is een oude gewoonte om je kinderen te zegenen voordat Jom Kipoer begint.
Hoewel er geen vereiste tekst is, is het gebruikelijk om te zeggen:

Voor een zoon: “Moge G’d je maken als Efraïm en Menashe.”

En voor een dochter: “Moge G’d je maken als Sara, Rivka, Rachel en Lea.”

Voor alle kinderen: “Moge G’d u zegenen en over u waken. ‘Moge G’d de Zijn Aangezicht doen schijnen op u en barmhartig met u zal zijn. ‘M’ge God Aangezicht naar u toe keren en u vrede geven.”

Samenkomst in de synagoge

Kol Nidree

Voor zonsondergang op de vooravond van Jom Kipoer komt de gemeente samen in de synagoge. De ark wordt geopend en twee mensen nemen er twee Thora-rollen uit. Dan staan  zij aan beide zijden van de voorganger. Hiermee vormen zij een rabbinale rechtbank dat uit drie mannen bestaat. Zij zeggen:

Door het gezag van het G’ddelijke gerechtshof en door het gezag van de rechtbank hier beneden, geven wij  toestemming van G’d en met de toestemming van deze gemeente, achten wij het geoorloofd om met zondaars te bidden (want wij zijn allen zondaars).

Deze uitnodiging aan geldt voor de hele dag van  Jom Kippoer.

De voorzanger zingt dan de tekst van Kol Nidree met de bekende ontroerende melodie.

Wij hebben spijt van alle afspraken, overeenkomsten, geloften en vervloekingen, die wij hebben uitgesproken. Mogen zij van deze Jom Kipoer tot de volgende Jom Kipoer beschouwd worden als afgeschaft, vergeten, vernietigd en ontbonden. Mogen de afspraken niet meer als afspraken gelden, de overeenkomsten niet als overeenkomsten en de gezworen eden niet als eden.

Dit geldt alleen voor de relatie van mens tot G’d, maar NIET voor mens tot mens. Elk mens zal eerst vergeving van zijn medemens moeten vragen voordat G’d hem zal vergeven.

Hierna wordt het avondgebed en gebeden om vergeving uitgesproken.

Joodse feesten een compleet overzicht en diverse artikelen
De Joodse feesten zijn voor Joden belangrijke mijlpalen in het jaar. Vind hier een volledig overzicht van alle feesten met veel verdiepende artikelen.
Klik hier voor het overzicht>>>
De kracht van vijf

Op Jom Kippoer instrueert de Thora ons om onszelf te ‘kwellen’. Namelijk je onthouden  van lichamelijk plezier. Er zijn twee redenen voor:

a) Op deze dag dat onze binding met G’d benadrukt wordt, worden wij vergeleken met engelen, die geen fysieke behoeften hebben.

b) Om de ernst van onze spijt te tonen voor onze misdaden in het verleden.

Het grootste deel van de dag wordt doorgebracht in de synagoge, in gebed en inkeer. Traditioneel worden vijf extra verboden in acht genomen, zoals beschreven in de Joodse mondelinge traditie (Mishna traktaat Yoma 8:1).

1. In het gedeelte van de Torah waar Jom Kipoer wordt beschreven komt het woord ziel vijf keer voor.

2. De ziel is bekend onder vijf verschillende namen: ziel, wind, geest, levende en unieke.

3. In tegenstelling tot gewone dagen die drie gebeden hebben heeft Jom Kipoer vijf verschillende gebeden.

4. De Hogepriester dompelde vijf verschillende keren in het mikwe (ritueel bad) tijdens Jom Kipoer.

De verboden zijn de volgende:

1. Niet eten en drinken

2. Geen leren schoenen dragen

3. Niet baden of wassen

4. Je niet insmeren met parfums of lotions

5. Geen sexuele relaties

Hierdoor voelt je lichaam ongemakkelijk, maar je kan het makkelijk overleven. De ziel wordt beschouwd als de levenskracht in je lichaam. Dus als je lichaam ongemakkelijk is dan is ook je ziel ongemakkelijk. Als je pijn voelt dan kan je ook de pijn van anderen voelen.

Het is gebruikelijk om geen gouden sieraden te dragen tijdens Jom Kipoer, omdat goud doet denken aan de zonde van het Gouden Kalf. Wij willen zeker niet doen herinneren aan deze grote zonde tijdens de Grote Verzoendag.   

Vasten:
Jom Kippoer
Kinderen uit een chassidische stroming met hun eigen kledingtradities in Mea Shearim. | Foto: Yoav Elad / CC2.0 Flickr.com

• Alle volwassenen vasten over bar of bat mitswa.

Leren schoenen:

Er worden geen leren schoenen gedragen. Dit geldt ook voor kinderen.

Wassen:

“Zelfs een vinger in koud water steken is verboden.”

Toch zijn er verschillende uitzonderingen op deze regel. Deze zijn:

  • Het is toegestaan ​​om de handen te wassen bij het verlaten van het toilet.
  • Ook is het toegestaan ​​om alle delen van het lichaam die vuil zijn geworden te wassen.
  • Bij het ontwaken in de ochtend, voert men de rituele handwassing uit maar wast alleen tot de knokkels.
  • Voordat ze de priesterzegen toedienen, worden de handen van de priesters ritueel op de normale manier gewassen.
  • Het is toegestaan ​​om de handen te wassen voor het hanteren van voedsel.
  • Iemand die zich om gezondheidsredenen moet wassen
Een dag om anderen te vergeven

Meer dan 3.300 jaar geleden na het horen van G’d bij de berg Sinaï heeft het Joodse volk met het gouden kalf gezondigd. Mozes daalde van de berg af Sinaï af en zag wat er was gebeurd en heeft de twee stenen tafelen kapot gegooid.

Vervolgens beklom Mozes opnieuw de berg en bleef daar 40 dagen en toen nog eens 40 dagen. Op de tiende dag van de maand Tishrie kwam hij naar beneden met een volledige vergeving en een tweede set stenen tafelen. Sindsdien staat de dag van de afdaling van Mozes bekend als Jom Kipoer de dag van vergeving. De dag bij uitstek geschikt om G’d (en anderen) te vragen om ons te vergeven.

Zuiver wit

Er is een oude gewoonte om tijdens Jom Kippoer witte kleding dragen. Dit doet ons denken aan de begrafenis lijkwaden die alle Joden uiteindelijk dragen. De witte kleding  herinnert ons ook aan de engelen waarmee wij worden vergeleken op deze meest heilige dag.

De 10 martelaren

Het verhaal van de tien martelaren geeft grafisch de gruwelijke dood van tien weer wijzen door de hand van de Romeinen bijna 2000 jaar geleden. Onder de slachtoffers waren Rabbi Akiwa en Rabbi Shimon Ben Gamliel en nog acht andere leiders van het Joodse volk in die tijd. Dit hartverscheurende verslag beschrijft de sterfgevallen veroorzaakt door zinloze haat.

Vijf gebeden

Op een gewone dag zijn er drie dagelijkse gebeden: Maariv (avond gebed), Shacharit (ochtendgebed) en Mincha (middaggebed). Op Shabbat en feestdagen voegen we Moesaf toe (aanvullend gebed). Jom Kipoer is de enige dag van het jaar waarop we Ne’ilah (het slotgebed) toevoegen. Dit is het gebed dat tegen het einde van de Jom Kipoer wordt gezegd als de zon in het westen begint te zakken.

Vidoei

Biecht in het jodendom heet Vidui in het Hebreeuws. Het is een gebod om tot inkeer te komen tijdens Jom Kipoer, daarom zijn er veel ‘biecht’ gebeden.

De Jom Kippoer ‘biecht’  bestaat uit twee delen: een korte biecht begint met het woord Ashamnoe (we hebben gezondigd) gerangschikt volgens de alef-bet (Hebreeuwse alfabetische volgorde).

De lange opsomming beginnend met de woorden Al Cheet  (..voor de zonde), ook gerangschikt volgens de alef-bet.¹

Tot besluit van de lange dag

Het blazen van de sjofar aan het einde van Jom kippoer is het besluit van de dag dat iedereen heeft doorgebracht met vasten en bidden voor een goed, zoet  en gezond nieuw jaar. Het geluid van de sjofar doet ons herinneren aan de G’ddelijke Aanwezigheid bij de berg Sinaï.

¹ Hierbij de vertaling van een deel van de ‘biecht’ gebeden:

Voor de zonde die we onder dwang of vrijwillig voor U hebben begaan.

En voor de zonde die wij met hardvochtigheid voor U hebben begaan.

Voor de zonde die we onbedoeld voor U hebben begaan.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan met een uiting van de lippen.

Voor de zonde die we met onzedelijkheid voor U hebben begaan.

En voor de zonde die we openlijk of in het geheim voor U hebben begaan.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan met kennis en bedrog.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door spraak.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door een medemens te misleiden.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door ongepaste gedachten.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door een bijeenkomst van ontucht.

En voor de zonde die wij voor U hebben begaan door mondelinge [onoprechte] bekentenis.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door gebrek aan respect voor ouders en leraren.

En voor de zonde die we opzettelijk of onopzettelijk voor U hebben begaan.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door dwang te gebruiken.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door de Goddelijke Naam te ontheiligen.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door onreinheid van spraak.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door dwaas gepraat.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan met de kwade neiging.

En voor de zonde die we bewust of onbewust voor U hebben begaan.

Voor dit alles, God van vergeving, vergeef ons, vergeef ons, verzoen voor ons.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door valse ontkenning en liegen.

En voor de zonde die wij voor U hebben begaan door steekpenningen aan te nemen of steekpenningen te geven.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door te spotten.

En voor de zonde die wij voor U hebben begaan door kwaadaardig gepraat [over een ander].

Voor de zonde die we voor U hebben begaan in zakelijke transacties.

En voor de zonde die wij voor U hebben begaan door te eten en te drinken.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door rente te nemen of te geven en door woeker.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door een hooghartige houding.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door het geratel van onze lippen.

En voor de zonde die we met een oogopslag voor U hebben begaan.

Voor de zonde die we met trotse blikken voor U hebben begaan.

En voor de zonde die we met onbeschaamdheid voor U hebben begaan.

Voor dit alles, God van vergeving, vergeef ons, vergeef ons, verzoen voor ons.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door het juk [van de hemel] af te werpen.

En voor de zonde die wij voor U hebben begaan bij het uitspreken van het oordeel.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door samenzwering tegen een medemens.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan met een minachtend oog.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door onverzettelijkheid.

Voor de zonde die we voor U hebben begaan door te rennen om het kwade te doen.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan door verhalen te vertellen.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door tevergeefs te zweren.

En voor de zonde die wij voor U hebben begaan door grondeloze haat.

Voor de zonde die wij voor U hebben begaan door verduistering.

En voor de zonde die we voor U hebben begaan met een verward hart.

Voor dit alles, God van vergeving, vergeef ons, vergeef ons, verzoen ons.

En voor de zonden waarvoor we verplicht zijn een brandoffer te brengen.

En voor de zonden waarvoor we verplicht zijn een zondoffer te brengen.

Ook voor de zonden waarvoor we verplicht zijn een wisselend offer te brengen [naargelang iemands middelen].

En voor de zonden waarvoor we verplicht zijn een schuldoffer te brengen voor een bepaalde of twijfelachtige overtreding.

En voor de zonden waarvoor we de straf van zweepslagen op zich nemen voor opstandigheid.

Ook voor de zonden waarvoor we de straf van veertig zweepslagen oplopen.

En voor de zonden waarvoor we de doodstraf ondergaan door de hand van de hemel.

En voor de zonden waarvoor we de straf van besnijdenis en kinderloosheid oplopen.

Ook voor de zonden waarvoor we de straf op zich nemen van de vier vormen van doodstraf die door het Hof worden uitgevoerd: steniging, verbranding, onthoofding en wurging.

Gerelateerde berichten

Reageer


17 − 11 =