Hopeloos – vraag:
Ik begrijp niet wat de Divree Emes bedoelde toen hij schreef dat het ergste dat bestaat is (הרע הגדול) depressie en somberheid. Hopeloos?
Direct hierna schrijft hij verder en zegt dat deze mentale staten het gevolg zijn van arrogantie en een vals overdreven gevoel van eigenwaarde.Ik begrijp niet wat het verband is tussen deze twee dingen. Het lijkt erop dat depressie het tegenovergestelde is van trots.
Depressieve mensen zijn gebroken mensen, en zeker geen hoogmoedige mensen.
Hopeloos – Het antwoord van de Spinka Rebbe:
Rabbijn Asher Freund zt”l leerde ons dat een persoon gemiddeld 70 jaar leeft in een staat van of buitensporige trots of met grote wanhoop . או גאוה או יאוש
Wanhoop is het gevolg van buitensporige trots. Als de dingen mij niet gelukkig maken zodat ik trots kan zijn dan laat ik mezelf gaan in wanhoop.
Bijvoorbeeld, wanneer je een kamer vol met mensen binnenloop en je wordt begroet, dan voel je je hoogmoedig. Maar als plotseling je beste vriend geen aandacht voor je heeft dan is je goede bui snel over.
Meteen daarna lacht een kennis je toe dan is je bui alweer beter. Je voelt je als op een achtbaan een moment ben je heel hoog en het volgende moment stort je naar beneden, op en neer.
Hopeloos – derde weg
Er bestaat een derde weg de weg van ‘onderwerping’. Dat betekent dat je weet dat alle eer die je ontvangt is een gift van G’d.
Het bewijs hiervoor is wanneer je niet alle eer ontvangt en toch de hele tijd met G’d verbonden blijft. En dan zelfs wanneer de eer van je wordt afgenomen dan weet je dat dat ook van G’d is, dit is bijzonder is in zijn ogen.
Tijdens de moeilijke perioden als de dingen niet gaan zoals je dat wil dan “is deze gehate steen juist de hoeksteen geworden waarop je kan bouwen’.
Maar de mens wil liever in verdriet en wanhoop blijven dan zich te onderwerpen. Met wanhoop heb je tenminste een houvast. Om je over te geven aan G’d dan moet je alles loslaten waar je controle over had.
De Pri Ha’aretz in parasjat Shoftim wijst erop dat het het vertrouwen (Emoena) dat iemand in Hasheem heeft is iets dat ook van G’d afkomstig is.
Het bewijs kunnen we zien bij daklozen. Ik zei ooit aan rav Asher dat de daklozen (homeless) de meest nederige mensen zijn. Rav Asher antwoordde mij: “Nee de daklozen zijn juist de mensen met de grote eigen trots. Want als je hen stabiliteit en orde in hun leven wilt geven dan zullen zij met duizenden excuses en emotionele argumenten aankomen waarmee rekening gehouden moet worden”. (Zij zijn zelf niet in staat om het punt te bereiken van Emoena vertrouwen in G’d).
“Bevrijdt mijn ziel uit gevangenschap, om Uw naam te erkennen”. (Tehillim, psalm 142:8)
Uit het schrijven van de Spinka Rebbe, Bne Berak 5774 – 2014.