Sjawoe’ot en het antisemitisme

We horen steeds meer over opkomend antisemitisme in Nederland, Europa en de hele wereld. Voor de Joden is antisemitisme een ‘oude bekende’ het steekt door de jaren heen telkens opnieuw de kop op met steeds weer andere argumenten waarom de Joden zulke vreselijke mensen zijn. Wat is de basis van de Jodenhaat, waar komt het vandaan?

Als we de oorzaak van het antisemitisme weten, dan kunnen we het uitroeien. Maar wat gebeurt er als de oorzaak is gevonden en het antisemitisme toch blijft bestaan? Dan was de oorzaak voor het antisemitisme niet meer dan een excuus. 

Hierbij de zes meest voorkomende redenen voor Jodenhaat die historici hebben vastgesteld.

Economische redenen

Joden worden gehaat omdat zij rijk en machtig zijn, zij beheren het geldcircuit van de wereld. Veel mensen beweren dat de Joden als groep veel te rijk en machtig zijn. Dit is de economische theorie van het antisemitisme. De rijkdom van Joden wekt veel afgunst bij anderen en dit leidt tot antisemitisme.

Deze theorie hebben we vaak in de geschiedenis gezien. Een van de meest antisemitische boeken waarin dit wordt beschreven is “de Protocollen van de ouden van Zion”. Dit antisemitisch boek beschrijft de wens van de Joden om de wereld te beheersen. 

“De arme Joden zijn net zo gehaat als de rijke Joden.”

Hebben antisemieten ook de rijke niet-Joden vervolgd? Zodra de vervolging op beperkt is tot Joden is het niet meer gebaseerd op de economie, want op geen enkel moment in de geschiedenis waren Joden de enige rijke mensen.  Zodra de hater besluit om uitsluitend rijke Joden te haten en niet rijke niet-Joden te negeren dan is er sprake van Jodenhaat.

Oost Europa

Tussen de zeventiende en de twintigste eeuw leefden veel Joden in de sjtetls van Polen en Rusland. Zij waren arm en machteloos. Toch werden ze gehaat. Vaak werden ze vervolgd en onderworpen aan vreselijke martelingen. Dorpen werden volledig geplunderd en hun Joodse inwoners  afgeslacht. Onder deze omstandigheden onderscheidt het antisemitisme zich niet tussen rijk en arm, tussen sterk en zwak, tussen krachtig en machteloos.

In de Middeleeuwen waren er talloze pogroms zonder dat men onderzocht heeft of de Joden rijk waren. De arme Joden zijn net zo gehaat als de rijke Joden. Geld kan daarom niet de oorzaak van antisemitisme zijn.

Uitverkoren volk
Joden worden gehaat omdat zij arrogant zijn en denken beter te zijn dan anderen. Dus de uitverkorenheid van het Joodse volk is de oorzaak van het antisemitisme of is dit ook een excuus?

Een goed voorbeeld is Duitsland in het begin van de twintigste eeuw. In die tijd was er een enorme trend onder de Duitse en Oostenrijkse Joden om te assimileren en als gelijkgestelde burgers behandeld te worden. “Berlijn is ons Jeruzalem!”, zeiden vele Joden. 

Is met deze assimilatie het antisemitisme verdwenen? We weten allemaal het tragische antwoord op die vraag. De Joden in Duitsland en Oostenrijk ervoeren de meest wrede antisemitische haat in geschiedenis. Juist toen de Joden het meest assimileerden, ontstond de meest agressieve vorm van antisemitisme.

Zondebok

Joden zijn een makkelijk doelwit om de schuld te geven van problemen. De zondebok-theorie wordt vaak genoemd als een oorzaak van antisemitisme. Sommige historici gebruiken het om de opkomst van het Duitse antisemitisme te verantwoorden in de dertiger jaren. Hun redenering is als volgt:

Hitler, net als vele dictators voor hem, moest iemand de schuld geven voor de problemen van het land. Na de Eerste Wereldoorlog was Duitsland verslagen en moesten zij grote boetes betalen met als gevolg dat de Duitsers hopeloos arm waren.  De Duitsers kozen de Joden als hun zondebok en begonnen haatcampagnes om de Joden uit de Duitse samenleving te verbannen.

“De zondeboktheorie is niet de oorzaak van antisemitisme. Het antisemitisme is wat de Joden een makkelijke zondebok maakt.”

wat kwam eerst?

De vraag hierbij is echter wat eerst kwam? Bestond er al haat tegen het Joodse volk, of werd het volk pas gehaat toen de Duitsers een zondebok nodig hadden? De eerste voorwaarde voor een zondebok is iemand die de burgers van het land willen haten of eigenlijk al lang al haten. De Joden worden gekozen als zondebokken omdat het zo gemakkelijk is. 

De zondeboktheorie is niet de oorzaak van antisemitisme. Het antisemitisme is wat de Joden een makkelijke zondebok maakt. De zondeboktheorie toont aan hoeveel haat er al tegen de Joden bestond. Het toont aan hoeveel antisemitisme er al aanwezig was, dat makkelijk aangewakkerd kon worden.

Joden hebben Jezus gedood
Christenen hebben lang beweerd dat Joden Jezus gedood hebben en dit is de reden dat zij Joden haten. Is dit de ware oorzaak? Het christelijk antisemitisme begon lange tijd na de dood van Jezus. Het was een aantal eeuwen later dat de kerkvaders besloten dat de Joden moesten worden vervolgd omdat ze de moordenaars van Jezus zijn. 

Bernard Blumenkranz, schrijver van het boek Jews and Christians in the Western Worldzegt: “De christelijke vervolging van de Joden begon in de tijd van de kruistochten – meer dan duizend jaar na de dood van Jezus. Het is opvallend dat pas na een hele lange tijd na de dood van Jezus het antisemitisme begon te leven.”

Vreemdelingen, Joden zijn anders

Misschien worden de Joden gehaat omdat zij anders zijn. De Joden kan je herkennen aan hun kleding, andere wetten en soms ook een andere taal. Door de Jaren heen leefden de Joden apart in hun eigen buurten. De culturele en sociale systemen waren verschillend dan die van de niet-Joodse omgeving. Over het algemeen zijn Joden onderdanige burgers en hebben heel veel bijgedragen aan de maatschappij, cultuur en wetenschap. Maar het hart van een Jood is altijd in de richting van het Beloofde Land. De Joden waren door de eeuwen heen de ultieme buitenstaanders van de samenleving.

In de achttiende eeuw begon de Verlichting in Europa, gelijke rechten aan alle mensen, ongeacht hun godsdienst. De Joden van Europa namen van de gelegenheid gebruik om eindelijk gelijk te zijn, in de hoop eindelijk een burger te worden in hun gastland. Ze begonnen zich te kleden als hun niet-Joodse buren, schoren hun baarden af en maakten graag gebruik van de universiteiten en theaters. Kortom veel Joden begonnen te assimileren.  Ze werden meer Frans dan de Fransen en meer Duits dan de Duitsers.

De teleurstelling tijdens de beruchte Dreyfussaffaire was heel groot, waarbij een Joods-Franse officier vals beschuldigd werd van landverraad. Met deze affaire werd aangetoond dat de Joden nooit loyale burgers van hun gastlanden konden zijn.

Niet lang daarna kwam Hitler aan de macht in Duitsland, ook hij maakte duidelijk dat de Joden niet gewenst waren ook al waren zij helemaal geïntegreerd binnen de Duitse samenleving. Als buitenstaanders van de samenleving werden de Joden gehaat en ook als ‘insiders’ van de Westerse samenleving zijn zij gehaat. 

Joden zijn een inferieur ras

Er zijn geen specifieke lichamelijke eigenschap die Joden karakteriseren. Zelfs een ‘Joodse neus’ is een sprookje. De antisemieten haten niet alleen die Joden die er typisch Joods uitzien, zij haten alle Joden. Zij haten Oost-Europese Joden; ook haten zij Israëlische, Russische en Jemenitische Joden; zij haten blonde, blauwogige, Nederlandse Joden, evenals donkere Joden. 

Antisemitisme kan niet worden verklaard als racisme om de zeer eenvoudige reden dat Joden een volk zijn en geen ras.

Thora en antisemitisme

Bij de openbaring van de Thora op de berg Sinaï aan Mozes is het bekend geworden dat het antisemitisme een integrale rol zou spelen in de Joodse geschiedenis. 

De Talmoed (Traktaat Shabat 89) beschrijft het ontstaan van het antisemitisme: De Thora, de bron van de Joodse wetten en ethiek is gegeven op de berg Sinaï. De klank van het de naam Sinaï is bijna identiek aan het Hebreeuwse word ‘haat’ – sin’a. “Waarom is de Thora gegeven op een berg met de naam Sinaï?”. Omdat “de grote sin’a, de enorme haat voor de Joden afkomstig is van de berg Sinai”. 

Op de berg Sinaï heeft G’d laten weten dat Hij één is en dat G’d morele eisen stelt, niet alleen aan het Joodse volk, maar aan de hele mensheid. Het gevolg hiervan is dat het Joodse volk bij de Sinaï het doelwit is geworden voor haat want de mensheid wil zich ontdoen van de ketenen van het geweten en moraliteit. 

Op de berg Sinaï is het Joodse volk beschreven als “een licht voor de volkeren”. Er zijn mensen die het volk respecteren vanwege dat licht; maar er zijn ook mensen die willen dat de wereld een plaats is van spirituele duisternis. Ze hebben bezwaar tegen moraliteit. 

“Kortom, Joodse principes hebben de wereld geciviliseerd.”

Gehaat

Waarom haat men de mensen die deze ideeën vertegenwoordigen? Op een bepaald niveau erkennen mensen de boodschap van de Thora als waarheid. Degenen die niet bereid zijn de waarheid te respecteren, weten dat de enige manier om je ervan te ontdoen is om de vertegenwoordigers hiervan te vernietigen – want de boodschap is te sterk om te negeren.

Jodendom

Dat is wat zo vervelend is aan de Joden. Als het Jodendom gewoon een andere ideologie zou zijn dan zou niemand er last van hebben. Maar diep in zijn ziel herkent ieder mens de essentiële waarheden van moraliteit – mensen kunnen het niet negeren. De diepe boodschap die het Jodendom aan de mensheid brengt, is zo wijdverspreid aanvaard dat het als vanzelfsprekend wordt beschouwd. De ideeën van de Thora hebben de wereld veranderd. 

 

Weinig mensen besteden aandacht aan de bron van de fundamentele morele onderbouwing van de westerse samenleving. Principes zoals mensenrechten, het idee dat de zieken en de ouderen recht op verzorging hebben – niet vermoord of achtergelaten worden om te sterven – en het idee dat de samenleving de armen en zieken helpt, lijken allemaal “vanzelf” te zijn ontstaan.

Kortom, Joodse principes hebben de wereld geciviliseerd

Dat is ironie van de Joodse geschiedenis. Hoewel Joden geen militaire, politieke of economische bedreiging vormden en nooit meer dan een kleine fractie van de wereldbevolking waren, waren ze altijd een grote macht in de ogen van de mensheid. Waarom? Vanwege de boodschap van de Thora.

Joodse ideeën beïnvloeden de wereld, maar de wereld wil de boodschap niet goed begrijpen tenzij de Boodschappers – de Joden – het zullen onderwijzen. Bron: Ken Spiro

Lees hier meer over antisemitisme op Jodendom-online