Het geheim van de Schlissel challes

Voor de eerste Sjabbat na Pesach vlechten sommige Joden hun challes, de traditionele gevochten broden die tijdens de Sjabbat worden gegeten, in de vorm van een sleutel of er wordt een schone sleutel in de challe gestoken voor het bakken. De traditie vertelt dat dit gebruik de sleutel tot parnassa (levensonderhoud) symboliseert, maar waar komt de traditie eigenlijk vandaan?

challes
Foto: wikimedia (CC3.0)

Er is een prachtig verhaal over de Maharal van Praag, rabbijn Joehoeda ben Betsalel Löw, die leefde in de zestiende eeuw. Het was een tijd dat de Joden meedogenloos werden vervolgd door niet-Joden met bloedsprookjes. Na de Sedermaaltijd zat de Maharal in zijn kamer te leren, toen plotseling de sleutel van de synagoge, die aan een haakje aan de muur hing, op de grond viel. Hij raapte deze op en hing hem terug op zijn plek. Maar kort daarna viel de sleutel opnieuw op de grond. Dus opnieuw pakte de Maharal deze van de grond en hing hem terug op zijn plek. Maar voor een derde keer viel de sleutel. En nu drong het tot de Maharal door dat Shamayim (de hemel) hem iets probeerde te vertellen.

Fles met bloed

De Maharal ging terug naar de sjoel. Toen hij binnenkwam viel hem op dat de parouches, het gordijn voor de Aron Hakodesj, de heilge arke, waarin de Thorarollen worden bewaard, was verschoven. Hij opende de Aron Hakodesj en zag dat in de kast een fles was verborgen. Het leek een fles wijn, maart toen hij deze opende, besefte hij dat er bloed in zat. Onmiddellijk realiseerde de Maharal zich dat niet-Joden probeerden een bloedsprookje tegen de Joden te creëren. Snel goot hij het bloed weg, spoelde de fles goed om en vulde hem met wijn.

De volgende ochtend vielen de gojim (niet-Joden) luidruchtig de sjoel binnen met de politie. Ze liepen rechtstreeks naar de Aron Hakodesj – overduidelijk wisten ze precies waar ze moesten zoeken – en trokken de wijnfles tevoorschijn. De kehilla (gemeente) was doodsbenauwd, maar de Maharal bleef rustig, terwijl hij toekeek wat er zou volgen. De politie opende de fles en rook. Het was gewoon wijn! Ze werden woedend op de aanklagers, die werden gearresteerd en gevangengenomen. Zo spaarde de Eeuwige op wonderlijke wijze de hele gemeente. Het was een enorme redding voor de Joodse gemeenschap.

Joodse feesten een compleet overzicht en diverse artikelen
De Joodse feesten zijn voor Joden belangrijke mijlpalen in het jaar. Vind hier een volledig overzicht van alle feesten met veel verdiepende artikelen.
Klik hier voor het overzicht>>>

Gedenken

Nadien wilde de Maharal iets doen om dit bijzondere wonder te gedenken. Omdat hij wist dat in die week na Pesach iedereen challes bakt – vooral in die tijd was er weinig anders te eten dan het brood dat ze zelf bakten – droeg hij zijn vrouw op om de challes voor die Sjabbat te vlechten in de vorm van een sleutel. En zo werd dit later een gebruik dat generatie op generatie werd doorgegeven binnen het volk Israël.

Het boek Sefer Hatoda’ah, het boek van ons erfgoed, vertelt dat deze ‘schlissel challes’ (sleutelchalles) de sleutel tot een goede parnassa (levensonderhoud) symboliseren. Aangezien vrijwel iedereen graag een zegen ontvangt voor een goed levensonderhoud, nemen velen graag de tijd om deze challes zelf te bakken in de week nadat al het werk voor Pesach net is afgerond.

Gerelateerde berichten

Reageer


twee × 5 =