Een beetje geschiedenis. In 1492, ondertekenden koningin Isabella en koning Ferdinand van Spanje het besluit om Joden die zich weigerden te bekeren tot het christendom, te verdrijven.
Tomas de Torquemada diende als “groot-inquisiteur,” hij was belast met het oppakken van hen die in het geheim Joods bleven (de zogenaamde Conversos of Marranos – “varkens”).
1492 – Inquisitie
Wat betekent Inquisitie?
De Inquisitie was een rooms-katholiek tribunaal voor de ontdekking en bestraffing van ketterij. Mensen die niet rooms katholiek waren en die dat niet wilde worden. Deze personen zijn apart gezet en gemarteld tijdens ondervraging en bestraffing. Zij hadden geen enkel recht op verdediging die anderen normaal gesproken wel hadden.
De Inquisitie begon al omstreeks het jaar 1200
Veel mensen associëren de inquisitie met Spanje en Portugal. De inquisitie werd al ingesteld door paus Innocentius III (1198-1216) in Rome. Een latere paus, paus Gregorius IX, stelde in 1233 de inquisitie in om de ketterij van de Abilgensen, een religieuze sekte in Frankrijk te bestrijden. Tegen 1255 was de Inquisitie in volle gang in heel Centraal- en West-Europa; het is nooit ingesteld in Engeland en Scandinavië.
In het begin werd een rechtzaak geopend en de ketters werden opgeroepen om hun zonde te bekennen. Na een bepaalde tijd gingen de aanklagers hun beschuldigingen uiten. Degenen die beschuldigd zijn van ketterij zijn daarna veroordeeld voor een autodafe. De predikant was bij de ‘rechtszaak’ aanwezig en hij deelde de straffen uit. De straffen waren onder andere opsluiting in kerkers, fysieke mishandeling en marteling. Om mensen te overtuigen van hun schuld tijdens de ondervragingen zijn er de ergste martelings methoden gebruikt.
Degenen die zich met de kerk verzoenden, werden nog steeds gestraft en van velen werden al hun bezittingen ingenomen en verbannen. Degenen die nooit bekenden zijn op de brandstapel verbrand. Tijdens de 16e en 17e eeuw was het aantal bezoekers aan autodafe net zo groot als het aantal stierengevechten.
Joodse feesten een compleet overzicht en diverse artikelenDe Joodse feesten zijn voor Joden belangrijke mijlpalen in het jaar. Vind hier een volledig overzicht van alle feesten met veel verdiepende artikelen.
Klik hier voor het overzicht>>>
Wat is een autodafe
Het autodafe bestond uit een katholieke mis, een gebed, de openbare processie van diegenen die schuldig waren bevonden en het voorlezen van hun straf. Het ritueel vond altijd plaats in het openbaar en duurde enkele uren. Kunstwerken over de autodafe wekken vaak de suggestie dat er marteling en verbranding aan te pas kwamen, maar in werkelijkheid gebeurde dit niet tijdens een autodafe. Het autodafe was namelijk een religieus ritueel. De marteling had al plaats gevonden.
Eerst alleen de christelijke ketters en de Joden werden met rust gelaten
In het begin hield de inquisitie zich alleen bezig met christelijke ketters en bemoeide men zich niet met de Joden. Geschillen over de boeken van Maimonides (die de synthese van het Jodendom en andere culturen bespraken) was het excuus voor het lastigvallen van de Joden. In 1242 veroordeelde de inquisitie de Talmoed en zijn er duizenden boeken verbrand. Al in 1288 vond de eerste massale verbranding plaats van Joden op de brandstapel in Frankrijk.
De Spaanse inquisitie
In 1481 begon de inquisitie in Spanje en overtrof de middeleeuwse inquisitie, zowel in omvang als in intensiteit. Conversos (geheime Joden) en nieuwe christenen waren het doelwit vanwege hun nauwe band met de Joodse gemeenschap.
Uit angst voor Joodse invloed schreven koningin Isabella en koning Ferdinand een petitie aan de paus om toestemming te vragen om een inquisitie in Spanje te beginnen. In 1483 werd Tomas de Torquemada de inquisiteur-generaal voor het grootste deel van Spanje, hij zette tribunalen op in veel steden. Aan het hoofd van de Inquisitie in Spanje stonden ook twee Dominicaanse monniken, Miguel de Morillo en Juan de San Martin.
Naar schatting 32.000 Joden op de brandstapel terechtgekomen tijdens openbare ceremonies. En ook verdreven de Spanjaarden nog eens 200.000 Joden het land uit.
Portugal
De volgende fase van de inquisitie begon in 1536 in Portugal: koning Manuel I had aanvankelijk paus Leo X gevraagd om in 1515 een inquisitie te beginnen, maar pas na Leo’s dood in 1521 stemde paus Paulus III in met het verzoek. Duizenden Joden kwamen naar Portugal na de verdrijving in 1492, maar die waren daar niet meer veilig.
Er werd een inquisitie in Spaanse stijl ingesteld en er werden tribunalen opgericht in Lissabon en andere steden. Onder de Joden die stierven door toedoen van de Inquisitie waren bekende figuren uit die periode, zoals Isaac de Castro Tartas, Antonio Serrao de Castro en Antonio Jose da Silva. De inquisitie stopte niet in Spanje en ging door tot het einde van de 18e eeuw.
Inquisitie in de koloniën
De inquisitie was niet beperkt tot Europa; het verspreidde zich ook naar Spaanse en Portugese koloniën van de Nieuwe Wereld en Azië. Veel Joden en Converso’s vluchtten uit Portugal en Spanje naar de Nieuwe Wereld op zoek naar meer veiligheid en economische kansen. In Goa en Brazilië werden filialen van de Portugese inquisitie opgericht. Spaanse tribunalen en autodafé werden opgericht in Mexico, de Filippijnse eilanden, Guatemala, Peru, New Granada en de Canarische Eilanden. Tegen het einde van de 18e eeuw eindigde de inquisitie.
Rabbijn Don Jitschak Abarbanel
Tijdens deze tragische gebeurtenissen hadden vele Joden prominente posten in Spanje; Rabbijn Don Yitzhak Abrabanel, was minister van Financiën. Naar verluidt bood hij koningin Isabella de astronomische som van 600.000 kronen aan om het besluit herroepen.
Abarbanel is niet in staat geweest om de uitzetting te voorkomen en werd ook verbannen, samen met zijn volk.
Als gevolg van de verbanning hebben Joden zich in Amsterdam gevestigd.
Wordt vervolgd….de eerste Joden in Amsterdam
